“ما نابینا نیستیم، متفاوت دیداریم؛ با فناوری و همراهی جامعه، پشت سر هم از دنیای تاریکی بیرون می‌آییم.”
در گفتگوی صمیمانه با آقایان احمد ممتازی، رئیس محترم هیئت مدیره، و غلامرضا خوالگر، مدیرعامل محترم انجمن معلولین بینایی استان گیلان در مورد مسائل ، مشکلات و اقدامات انجمن معلولین بینایی استان گیلان صحبت کردیم.
اختصاصی | پایگاه خبری گیلان ۷۲۴
انجمن خدمات فرهنگی رفاهی معلولین بینایی گیلان در تابستان سال ۱۳۸۱ رسماً کار خود را آغاز نمود . دست اندرکاران این موسسه مردمی تمام مساعی خود را به کار بسته تا بتوانند جامعه را با حقوق حقه و طبیعی معلولین بینایی ، آشنا سازند و جهت احقاق آن تا حد توان ، نیروهای متعهد جامعه را به یاری بطلبند ، با این مقدمه مصاحبه ای با آقایان احمد ممتازی، رئیس محترم هیئت مدیره، و غلامرضا خوالگر، مدیرعامل محترم انجمن معلولین بینایی استان گیلان ترتیب دادیم که در ادامه تقدیم میگردد:
– در ابتدای مصاحبه و برای آشنایی بیشتر مخاطبان، این سوال را مطرح می‌کنم: شروع فعالیت انجمن معلولین بینایی، فلسفه وجودی و دلیل تشکیل آن را توضیح بفرمایید.
آقای ممتازی:
با نام و یاد خداوند متعال، از شما صمیمانه تشکر می‌کنم و امیدوارم این همکاری مداوم باشد تا بتوانیم بیشتر در خدمت شما و جامعه باشیم.
خدمت شما عرض می‌کنم که فلسفه تشکیل سازمان‌های مردم‌نهاد، مبتنی بر نگاه جامعه و افراد مخاطب نسبت به یک موضوع خاص است. آنچه باعث شد انجمن معلولین بینایی تشکیل شود، نگاه رایج جامعه به مسئله معلولیت بود؛ نگاهی که متاسفانه در آن زمان — با وجود زندگی در یک فضای فرهنگی نسبتاً مناسب — نگاهی مثبت و توانمندگرا به افراد دارای معلولیت بینایی و سایر معلولیت‌ها وجود نداشت.
بنابراین، با توجه به این مسائل، انجمن تشکیل شد. در ابتدا، چند تن از دوستان نابینا و کم‌بینا، همراه با افرادی که بدون معلولیت بینایی بودند اما تمایل به همکاری داشتند، گرد هم آمدیم و این نهاد را پایه‌گذاری کردیم.
البته انجمن خدمات فرهنگی-رفاهی نابینایان گیلان، رسمی‌تر در سال ۱۳۸۱ به‌صورت هیئت امنا تأسیس شد؛ اما پیش از آن، از سال ۱۳۷۴ در قالب دفتر نمایندگی فعالیت می‌کردیم. سپس در سال ۱۳۸۱، انجمن را به‌صورت مستقل تشکیل دادیم تا بتوانیم امکانات و منابع لازم را به‌صورت مستقل برای افراد دارای معلولیت بینایی در استان گیلان فراهم کنیم و به‌طور پایدار در خدمت آن‌ها باشیم.
اهدافی که برای خود تعریف کردیم، شامل گسترش ارتباطات با گروه هدف، سازمان‌های دولتی و غیردولتی مرتبط در سطح کشور، ارائه خدمات فرهنگی، حقوقی و رفاهی، شناسایی بیشتر افراد تحت پوشش، و همچنین فرهنگ‌سازی در جهت ایجاد نگاه صحیح و توانمندگرا نسبت به افراد دارای معلولیت بینایی بوده است. از آن زمان تاکنون، تلاش ما بر این اهداف متمرکز بوده است.
– تعداد افراد تحت حمایت انجمن را در سطح کل استان لطفاً بفرمایید.
آقای خوالگر:
اول باید بگویم که عضویت در انجمن هیچ‌گونه محدودیتی ندارد. یعنی هر فرد نابینا یا کم‌بینایی که بخواهد، می‌تواند با مراجعه به انجمن و ارائه مدرک شناسایی از سازمان بهزیستی، عضو شود.
در حال حاضر، حدود ۸۵۰ نفر از نزدیک به ۵۰۰۰ نابینا و کم‌بینای ساکن استان گیلان، عضو انجمن هستند. البته این رقم با توجه به توانمندی‌های خدماتی و مالی ما قابل افزایش است و تلاش داریم تا تدریجاً تمام افراد تحت پوشش را جذب کنیم.
– مهم‌ترین چالش‌هایی که افراد نابینا در زندگی روزمره و دسترسی به امکانات عمومی (مانند آموزش، اشتغال و حمل‌ونقل و … ) با آن مواجه هستند، را توضیح بفرمایید.
آقای ممتازی:
قبل از هر چیز، خدمت شما عرض می‌کنم که وقتی فردی دچار معلولیت می‌شود، این معلولیت بر تمام ابعاد زندگی او تأثیر می‌گذارد. بنابراین، تمام حوزه‌هایی که اشاره کردید — و همچنین سایر مسائل زندگی — در زندگی فرد نابینا نیز تأثیرگذار است.
در این شرایط، مسئله «مناسب‌سازی» و «دسترسی‌پذیری» جایگاه بسیار مهمی پیدا می‌کند. مناسب‌سازی محیط فیزیکی و فضای مجازی، به‌ویژه با توجه به تحولات سریع در حوزه فناوری، برای افراد دارای معلولیت بینایی حیاتی است.
یکی از تلاش‌های اصلی ما این است که با مراکز و سازمان‌هایی که در برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری یا توسعه فناوری نقش دارند، ارتباط برقرار کنیم تا دسترسی‌پذیری افراد نابینا به امکانات مختلف، به‌ویژه در فضای دیجیتال، افزایش یابد.
همچنین، تلاش می‌کنیم هم مسئولان و هم عموم مردم را نسبت به این موضوع آگاه کنیم تا با توجه به رشد فزاینده فناوری، ما هم از این تحولات عقب نمانیم و بتوانیم در جریان پیشرفت قرار بگیریم.
– اشاره‌ای به حوزه فناوری داشتید. لطفاً توضیح دهید که در زمینه ابزارهای کمکی مانند نرم‌افزارهای خواننده صفحه، استفاده از گوشی‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های کمکی چه فعالیت‌هایی انجام شده و چه اقداماتی در دست اجراست؟
آقای ممتازی:
خوشبختانه، با توجه به توجه تولیدکنندگان خارجی و همچنین شرکت‌های داخلی به حوزه فناوری دسترسی‌پذیر، کارهای ارزشمندی انجام شده است.
مثلاً، در تمام گوشی‌های هوشمند اندروید و iOS، نرم‌افزاری به نام «تالک‌بک» (TalkBack) وجود دارد که با فعال کردن آن و استفاده از نرم‌افزارهای کمکی جانبی، ما به راحتی می‌توانیم از بیش از ۹۰ درصد قابلیت‌های گوشی استفاده کنیم.
در حوزه کامپیوتر نیز وضعیت مشابه است. به‌ویژه با گسترش هوش مصنوعی، دسترسی‌پذیری برای افراد نابینا به‌طور چشمگیری افزایش یافته و سرعت انجام کارها را برای ما بسیار بیشتر کرده است.
البته باید این نکته را هم بگویم که به دلیل محدودیت‌های طبیعی، سرعت انجام برخی کارها برای ما کمی کمتر از افراد بینا است — این یک واقعیت است — اما فناوری و هوش مصنوعی به ما کمک می‌کند تا این شکاف کاهش یابد و در فعالیت‌های روزمره و شغلی عقب نمانیم.
– در زمینه آموزش این فناوری‌ها چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
آقای ممتازی:
در حوزه آموزش، چند تن از دوستان متخصص در کنار ما هستند که به آموزش این ابزارها کمک می‌کنند.
اخیراً، تعدادی از دوستانی که در حوزه فناوری فعالیت می‌کنند و خودشان نابینا یا کم‌بینا هستند، با ارتباطاتی که برقرار کردیم، به ما پیوسته‌اند.
در همین راستا، کارگاه‌های آموزشی متعددی — از جمله کارگاه‌هایی در حوزه هوش مصنوعی — با حضور اساتید متخصص برگزار کرده‌ایم تا دانش و مهارت اعضای انجمن در استفاده از فناوری‌های نوین افزایش یابد.
– انتظار شما از مدیران و مسئولین کشوری و شهری چیست؟
آقای ممتازی:
این سوال پاسخ گسترده‌ای می‌طلبد، اما به‌اختصار خدمت شما عرض می‌کنم:
انتظار داریم مسئولان و دستگاه‌های اجرایی به قوانین تصویب‌شده در حوزه معلولیت — به‌ویژه قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت — به‌صورت جدی عمل کنند و اجرای آن را به‌عنوان یک وظیفه اخلاقی و قانونی در دستور کار قرار دهند.
همچنین، از مجلس شورای اسلامی انتظار داریم نظارت بیشتری بر اجرای این قوانین داشته باشند.
و در نهایت، از مردم و شهروندان عزیز این انتظار را داریم که در کنار ما باشند — چه از طریق رسانه‌ها و چه به‌صورت فردی — و در جهت احقاق حقوق افراد دارای معلولیت همراهی کنند.
چون جامعه ترکیبی از همه ما است، و هرچه این ترکیب زیباتر و منسجم‌تر باشد، زندگی برای همه اعضا لذت‌بخش‌تر خواهد بود.
