رئیس کمیسیون توسعه پایدار شورای شهر رشت: رشت شهری است با سرنوشتی بزرگ
در گفت‌وگویی با دکتر سید حسین رضویان، رئیس کمیسیون توسعه پایدار شورای اسلامی شهر رشت، از چالش‌ها و آینده‌نگری‌های این شهر بزرگ گفتیم. مصاحبه‌ای که در آن، به موضوعاتی از جمله سرمایه‌گذاری، حفاظت از محیط زیست، نقش نمایندگان و مدیران و مفهوم «شهر انسان محور» پرداخته شد.
به گزارش گروه رسانه‌ای بامردم، در گفت‌وگوی اختصاصی با دکتر سید حسین رضویان، عضو شورای اسلامی شهر رشت و رئیس کمیسیون توسعه پایدار، به بررسی نقش این کمیسیون در ارتقای مدیریت شهری و روند توسعه پایدار در شهر رشت پرداخته شد. مشروح این گفت‌وگوی تخصصی در ادامه آورده می‌شود.
رشت، خاستگاه بزرگانِ علم، فرهنگ، هنر و مذهب؛ شهری که طبقه متوسط ایران را شکل داده و امروز می‌خواهد در مسیر توسعه پایدار گامی بلند بردارد. در گفت‌وگویی با دکتر سید حسین رضویان، رئیس کمیسیون توسعه پایدار شورای اسلامی شهر رشت، از چالش‌ها و آینده‌نگری‌های این شهر بزرگ گفتیم. مصاحبه‌ای که در آن، به موضوعاتی از جمله سرمایه‌گذاری، حفاظت از محیط زیست، نقش نمایندگان و مدیران و مفهوم «شهر انسان محور» پرداخته شد.
کمیسیونی که متفاوت حرکت می‌کند
کمیسیون توسعه پایدار شورای شهر رشت، تنها کمیسیونی در کشور است که به صورت تخصصی و مستمر بر توسعه پایدار شهری تمرکز دارد. این کمیسیون در طول دو سال گذشته، ۱۳۶ جلسه برگزار کرده و در راستای سیاست‌گذاری‌های بلندمدت، اقداماتی را رقم زده که تأثیرش در آینده شهر مشهود خواهد بود.
دکتر رضویان در این باره می‌گوید:
«وقتی وارد شورای ششم شدیم، تمرکز ما بر این بود که توسعه شهر رشت با نگاهی متعادل و هماهنگ با خواسته‌های جامعه انجام شود. رشت، شهر طبقه متوسط است و این طبقه، موتور محرکه توسعه در هر کشوری است. اگر مدیریت شهری نتواند این طبقه را در فرآیند تصمیم‌گیری درگیر کند، هیچ برنامه‌ای پایدار نخواهد بود.»
سرمایه‌گذاری با شفافیت و برنامه‌ریزی
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای کمیسیون، تکمیل پروژه‌های معلق سرمایه‌گذاری بود که سال‌ها در شهرداری رشت بی‌نهایت مانده بود. اما این کمیسیون فقط به نظارت و تذکر بسنده نکرد، بلکه گامی پیش‌تر رفت و با دعوت از مشاوران تخصصی، فضایی شفاف برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرد.
«امروز رشت صاحب یک اطلس جامع سرمایه‌گذاری است که تنها یک کتابچه تبلیغاتی نیست، بلکه محصولی علمی و مبتنی بر مطالعات دانشگاهی است. در این اطلس، هر منطقه شهری از نظر موقعیت، ظرفیت، چالش و پتانسیل سنجیده شده است. از این پس، هر سرمایه‌گذاری باید بداند: فرصت در کجاست؟ تهدید چیست؟ و بازگشت سرمایه در کوتاه، میان و بلندمدت چگونه خواهد بود؟»
انیمیشن، صنایع دستی و شهر خلاق
در کنار اقتصاد و زیرساخت، فرهنگ نیز در دستور کار قرار گرفته است. با همکاری آقای بهرام عظیمی، از برجسته‌ترین انیماتورهای ایران، فعالیت‌های فرهنگی در قالب انیمیشن‌های آموزشی راه‌اندازی شده که به مسائل شهری می‌پردازند. همچنین، پیشنهاد ایجاد «شهر خلاق صنایع دستی» و «شهر خلاق خوراکی» در محله پیرسرا مطرح شده و زیرساخت‌های لازم در حال فراهم شدن است.
درخت یکصد میلیون تومانی!
حفاظت از محیط زیست نیز در اولویت است. با توجه به قطع بی‌رویه درختان در پروژه‌های عمرانی، کمیسیون پیشنهاد داد و شورا تصویب کرد: از این پس، قطع هر درخت در شهر رشت، جریمه‌ای معادل یکصد میلیون تومان به دنبال خواهد داشت. این جریمه نه تنها جنبه بازدارنده دارد، بلکه نشان‌دهنده جدیت در حفظ فضای سبز و هویت طبیعی شهر است.
رشت در نقشه جهانی کجاست؟
در گزارش اخیر شاخص شهرهای جهانی ۲۰۲۵ که ۱۰۰۰ شهر جهان را ارزیابی کرد، تهران در رتبه ۴۲۸ و چند شهر دیگر ایران نیز در میانه‌های جدول حضور داشتند. اما رشت؟ هیچ خبری از آن نبود.
«خدایی از این موضوع بیشتر از همیشه ناراحت هستم»، می‌گوید دکتر رضویان. «چرا رشت در این فهرست نیست؟ آیا شهری که پدر زیست‌شناسی ایران، یکی از بزرگترین جراحان مغز و اعصاب جهان و نابغه‌های ریاضی را پرورش داده، جایگاهی در نقشه توسعه ندارد؟»
او افزود: «رشت، گیلانشهر است. هر توسعه‌ای در گیلان، می‌بایست از رشت شروع شود. اگر انرژی و تمرکز توسعه‌ای از رشت منحرف شود، استان به پیشرفت واقعی نخواهد رسید.»
بودجه ملی: رشت چه کم دارد؟
نکته شگفت‌آور دیگر، بودجه ملی است. شهرداری رشت امسال هفت هزار میلیارد تومان بودجه دارد، در حالی که شهر مشهد فقط از طریق بودجه‌های ملی، سالانه ۳۰ هزار میلیارد تومان دریافت می‌کند. «این تفاوت نشان‌دهنده ضعف در دیوان‌سالاری استان است. نمایندگان گیلان در مجلس باید بیشتر فعالیت کنند و اعتبارات ملی را به شهرهای بزرگی مثل رشت جذب کنند.»
رشت کلان‌شهر است؟
«می‌گویند رشت کلان‌شهر نیست چون جمعیت آن زیر یک میلیون است. اما چه می‌شود اگر بگوییم در فصل تابستان، رشت میزبان ده‌ها میلیون گردشگر است؟ اگر جمعیت واقعی شهر — با احتساب مسافران و مقیم‌های فصلی — محاسبه شود، این رقم به راحتی از یک میلیون فراتر می‌رود.»
ترافیک، گرانی، زباله… و گردشگری بدون منفعت
در هر تعطیلات، میلیون‌ها نفر به رشت می‌آیند. اما نتیجه چیست؟ ترافیک سنگین، آلودگی، گرانی و شلوغی. شهروندان از حضور گردشگران بهره‌ای نمی‌برند، بلکه بار آن را تحمل می‌کنند.
«در شهرهای جهانی مثل رم، ۶۰ درصد شهر پیاده‌رو است. گردشگران در خانه‌های مردم اقامت می‌کنند و شهرنشینان از این حضور سود می‌برند. اما در رشت، گردشگر فقط عبوری است. ما باید زیرساخت‌هایی بسازیم که گردشگر بتواند در پیاده‌راه‌ها قدم بزند، از صنایع دستی و غذاهای محلی لذت ببرد و بفهمد: اینجا یک شهر انسان محور است.»
شهر انسان محور: جایی که انسان اولویت است
«شهر انسان محور یعنی خیابان‌ها و ماشین‌ها برای انسان باشند، نه اینکه انسان برای ماشین زندگی کند. یعنی فضایی که وقتی شهروند از خانه بیرون می‌آید، احساس انگیزه کند برای رفتن به محل کار، مدرسه یا تفریح. و شب که برمی‌گردد، با آرامش استراحت کند و فردا دوباره با شور و نشاط این مسیر را تکرار کند.»
دکتر رضویان تأکید می‌کند:
«اگر چنین شهری را ببینید، بدانید مدیریت شهری، نهاد قانون‌گذاری و حکمرانی در آن موفق بوده‌اند. توسعه پایدار تنها با تصمیم‌گیری از بالا ممکن نیست. نیاز به همکاری، همدلی و مشارکت شهروندان دارد.»
کلام آخر: رشت باید بیدار شود
«رشت شهری است با سرنوشتی بزرگ. اما این سرنوشت نه تنها به مدیران شهری، بلکه به نمایندگان مجلس، استانداران و همه نهادهای تصمیم‌گیری بستگی دارد. اگر از امروز جدیت بیشتری به خرج دهیم، فردا رشت را در نقشه جهانی توسعه خواهیم دید.»
